پنیرک (گل خبازی، گل ختمی)

توضیحات

🌿پنیرک (گل خبازی، گل ختمی)

تاریخچه، خواص دارویی، و نکات کاربردی

✍️ مقدمه

• پنیرک با نام علمی Malva sylvestris، گیاهی دارویی با سابقه تاریخی طولانی است که در طب سنتی ایران و سایر فرهنگ های جهان جایگاه ویژه ای دارد. این گیاه که با نام های دیگری مانند گل خبازی، گل ختمی، توله (در خوزستان و لرستان)، و ملوخیا نیز شناخته می شود، به دلیل خواص متعددش مورد توجه practitioners طب سنتی و علاقه مندان به گیاهان دارویی قرار گرفته است. این محتوای جامع، تمام جنبه های مهم این گیاه شگفت انگیز را از تاریخچه تا کاربردهای عملی پوشش می دهد.

معرفی پنیرک

• این گیاه بومی مناطق معتدل اروپا، آسیا و شمال آفریقا است و در ایران نیز در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایلام، کرمانشاه، لرستان، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، و شمال بوشهر به وفور یافت می شود.

 نام های دیگر و ویژگی های ظاهری

• پنیرک در مناطق مختلف ایران و جهان نام های متعددی دارد که نشان دهنده گستردگی استفاده از آن است.

• – نام های محلی و دیگر:

• – در عربی: خُبازی یا خُبازا

• – در هندی: خباجی

• – در ترکی: امه کومجی

• – در گیلانی: پیندیره

• – در کردی و لری: تولی یا تولیه

• – نام های دیگر: خطمی کوچک، ختمی مشک بو، حباجی، خیرو، نان کلاغ

– ویژگی های ظاهری:

• – گل ها: رنگ گل ها通常 بنفش، صورتی یا آبی است و گاهی به رنگ سفید نیز دیده می شود.

• – برگ ها: برگ های آن دایره ای شکل، دندانه دار و کرکدار هستند.

• – ساقه: ساقه های آن ستبر، شاخه شاخه و منشعب است.

• -میوه: میوه ای مسطح دارد.

• – بو: گل پنیرک عطر ملایم و مطبوعی دارد.

طبع و ماده موثره علمی

• – طبع پنیرک: در طب سنتی، طبع پنیرک سرد و تر در نظر گرفته می شود. گفته می شود که اخلاط غلیظ را رقیق و اخلاط خیلی رقیق را معتدل می کند.

• – مواد موثره علمی:

• – موسیلاژ (لعاب): مهم ترین ماده موثره پنیرک است که در گل و برگ آن به ترتیب تا ۱۰٪ و ۸٪ وجود دارد. این موسیلاژ پس از هیدرولیز به قندهایی مانند گالاکتوز، آرابینوز، گلوکز، رامنوز و اسید گالاکتورونیک تبدیل می شود. موسیلاژ مسئول خاصیت نرم کنندگی، ضدسرفه و ملین بودن گیاه است.

• – آنتوسیانین ها:特に در گل ها، آنتوسیانین هایی مانند مالوین (حدود ۷٪ نسبت به وزن خشک گل) وجود دارد که علاوه بر ایجاد رنگ بنفش، خواص آنتی اکسیدانی دارند.

• – ترکیبات دیگر: تانن (مقدار کم)، فلاونوئیدها، ویتامین های A، B و C.

خواص دارویی کامل

• پنیرک دارای طیف وسیعی از خواص دارویی است که در طب سنتی و تحقیقات جدید به آنها اشاره شده است:

• | دسته بندی | خواص دارویی |

• | :— | :— |

• | دستگاه تنفسی | ضد سرفه شدید، رفع گرفتگی صدا، درمان برونشیت، نرم کننده گلو، کاهش التهاب گلو و دهان |

• | دستگاه گوارش | درمان یبوست (ملین ملایم)، بهبود التهابات معده و روده، کمک به هضم غذا، درمان دلپیچه |

• | دستگاه ادراری | ادرارآور، درمان عفونت های مثانه، کمک به دفع سنگ کلیه و سنگ صفرا، کاهش سوزش مجاری ادرار |

• | پوست و مو | التیام بخش زخم ها، سوختگی ها و گزیدگی ها، درمان جوش های پوستی، اگزما، ضد خارش، جوان سازی پوست و کاهش چین و چروک، تقویت مو |

• | سیستم ایمنی و التهاب | ضد التهاب، تقویت سیستم ایمنی، ضد عفونی کننده |

• | سایر خواص | کاهش دردهای قاعدگی، درمان عفونت های زنانه، خواب آور ملایم و کاهش اضطراب، کاهش تب، کمک به درمان کم خونی |

روش های مصرف و بهترین زمان مصرف

• پنیرک را به روش های مختلفی می توان مصرف کرد:

• 1. دمنوش: متداول ترین روش است. برای تهیه دمنوش:

  – حدود ۲ گرم (یک قاشق غذاخوری) گل خشک شده پنیرک را در یک لیوان آب جوش بریزید.

  – اجازه دهید به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه زیر حرارت غیرمستقیم (مانند روی قوری چای ساز) دم بکشد.

  – سپس آن را صاف کرده و میل کنید. می توان با عسل یا نبات شیرین کرد.

  – بهترین زمان مصرف دمنوش: معمولاً از غذا توصیه می شود. برای مشکلات خواب، مصرف آن قبل از خواب می تواند مفید باشد.

• 2. جوشانده: برای استفاده موضعی (شستشوی زخم ها یا کمپرس) می توان برگ یا گل پنیرک را به مدت ۵ دقیقه جوشاند و پس از سرد شدن استفاده کرد. توجه: جوشاندن طولانی مدت باعث از بین رفتن موسیلاژ و کاهش اثرات آن می شود.

• 3. شربت: شربت پنیرک برای فصل تابستان بسیار مناسب و خنک کننده است. با جوشاندن گل پنیرک با شکر و افزودن طعم دهنده هایی مانند گلاب، عرق بیدمشک یا آبلیمو تهیه می شود.

• 4. ضماد یا پماد: له شده برگ یا گل تازه پنیرک را می توان مستقیماً روی زخم ها، جوش ها یا محل گزیدگی قرار داد. از روغن یا پماد پنیرک نیز برای نرم کردن پوست و درمان التهابات استفاده می شود.

• 5. عرق پنیرک: دارای خواص ادرارآوری است و برای مشکلات کلیوی و دفع سنگ استفاده می شود.

• 6. غذا: در برخی مناطق ایران مانند خوزستان و بوشهر، برگ های پنیرک تحت نام “توله” یا “ئو توله” به صورت آبپز یا سرخ شده (حمیص توله) در غذا استفاده می شود.

• مقدار مجاز مصرف: به طور کلی، مصرف یک تا دو فنجان دمنوش در روز بی خطر در نظر گرفته می شود. برای مصرف Forms دیگر مانند عصاره یا پماد، بهتر است با متخصص مشورت شود.

ترکیبات تقویت کننده اثر

• برای تقویت اثرات پنیرک، می توان آن را با گیاهان دیگر ترکیب کرد:

• – برای تقویت خاصیت ضدسرفه و نرم کنندگی گلو: ترکیب با گل ختمی (که آن نیز از خانواده پنیرکیان است) بسیار موثر است. دمنوش ترکیبی پنیرک و ختمی برای سرفه و گرفتگی صدا عالی است.

• – برای دفع سنگ کلیه: ترکیب با بابونه و افزودن کمی روغن زیتون به جوشانده توصیه شده است.

• – برای کاهش درد قاعدگی: ترکیب با گل بابا آدم و گل شقایق.

• – برای التهابات پوستی: ترکیب با روغن زیتون برای سوختگی و عقرب گزیدگی.

• – برای بهبود مشکلات گوارشی: ترکیب با گیاهان ملین ملایم دیگر مانند تخم شربتی.

نحوه کشت و فصل برداشت

• – کشت: پنیرک گیاهی کم توقع است که به راحتی رشد می کند. در مناطق سردسیر در بهار و در مناطق گرمسیر در پاییز کشت می شود. این گیاه به نور کافی خورشید و خاک با زهکشی مناسب نیاز دارد.

• – برداشت: بهترین زمان برداشت گل ها و برگ ها، فصل بهار و تابستان است که گیاه در اوج رشد و شکوفایی قرار دارد.

• – خشک کردن: پس از برداشت، گل ها و برگ ها should be در سایه و در محلی با هوای آزاد و به دور از نور مستقیم خورشید خشک شوند تا مواد موثره آنها حفظ شود.

شرایط نگهداری

• پس از خشک کردن، پنیرک should be در ظروف دربسته شیشه ای یا فلزی، و در محلی خشک، خنک و به دور از نور مستقیم نگهداری شود. از نگهداری گیاه در پلاستیک یا محیط مرطوب خودداری کنید زیرا باعث کپک زدگی و فساد آن می شود.

عوارض، موارد منع مصرف و تداخلات دارویی

• با وجود خواص فراوان، پنیرک ممکن است در برخی موارد عوارضی داشته باشد:

• – عوارض جانبی: مصرف متعادل usually عارضه ای ندارد. اما مصرف بیش از حد ممکن است باعث تهوع، استفراغ یا اسهال شود (به دلیل خاصیت ملینی).

• – موارد منع مصرف:

• – بارداری و شیردهی: به دلیل عدم وجود مطالعات کافی، مصرف مقادیر دارویی در این دوران توصیه نمی شود.

• – افراد با طبع سرد: ممکن است باعث تشدید سردی شود.

• – افراد دارای حساسیت به خانواده پنیرکیان: ممکن است باعث واکنش های آلرژیک شود.

• – تداخلات دارویی:

• – داروهای رقیق کننده خون: پنیرک ممکن است با اثرات این داروها تداخل داشته باشد.

• – داروهای دیابت: ممکن است اثر کاهش قند خون داشته باشد و با داروهای دیابت تداخل کند.

• – داروهای ادرارآور (دیورتیک): since پنیرک itself ادرارآور است، ممکن است اثر این داروها را تقویت کند.

• – لیتیوم: ممکن است دفع لیتیوم از بدن را کند کرده و منجر به افزایش سطح آن و عوارض جانبی شود.

• هشدار:

• در صورت ابتلا به بیماری های خاص یا مصرف داروهای شیمیایی، حتماً قبل از مصرف پنیرک با پزشک خود مشورت کنید.

تشخیص اصلی از تقلبی و کیفیت بالا

• برای اطمینان از کیفیت و اصالت پنیرک (مخصوصاً در عطاری هایی مانند عطاری فندق که ادعای کیفیت بالا و سورت لیزری و عاری از سنگ را دارند) به این نکات توجه کنید:

• – رنگ: گل های بنفش یا صورتی با رنگ یکنواخت و شفاف نشانه کیفیت خوب است. رنگ پریده یا قهوه ای ممکن نشانه کهنگی یا خشک کردن نامناسب است.

• – بو: باید عطر ملایم و گیاهی characteristic داشته باشد. بوی کپک یا رطوبت نشانه فساد است.

• – عاری از اجسام خارجی: گیاه should be کاملاً تمیز و عاری از سنگ ریزه، خاک، گردوغبار و سایر گیاهان باشد (سورت لیزری).

• – منبع خرید: از خرید از فروشندگان معتبر و دارای مجوز اطمینان حاصل کنید.مانند عطاری فندق

نکات کلیدی و توصیه های طب سنتی

• – مدت زمان استفاده: برای مصرف دارویی، معمولاً استفاده برای دوره های کوتاه مدت (مثلاً یک تا دو هفته) توصیه می شود. برای مصرف طولانی تر، با متخصص طب سنتی مشورت کنید.

• – توصیه های کلی طب سنتی:

• – گل ختمی بهعنوان یک مرطوب کننده طبیعی برای بدن در نظر گرفته می شود.

• – برای رفع خشکی سینه و سرفه های خشک بسیار موثر است.

• – غرغره دم کرده آن برای رفع تحریکات مخاط دهان و درد گلو توصیه شده است.

• – هشدار نهایی: although پنیرک گیاهی مفید است، but به یاد داشته باشید که گیاهان دارویی نیز دارو محسوب می شوند و مصرف خودسرانه و بی رویه آنها می تواند خطرناک باشد. همیشه moderation و مشورت با پزشک را فراموش نکنید.

نتیجه گیری

• پنیرک (گل خبازی) گنجینه ای از طبیعت است با تاریخی غنی و خواص دارویی شگفت انگیز. از درمان سرفه های خشک تا التیام بخشیدن به پوست آزرده، این گیاه همه کاره می تواند یک مکمل طبیعی باشد. با انتخاب محصولی باکیفیت و عاری از ناخالصی (مانند محصولات عرضه شده در عطاری های معتبری مانند عطاری فندق) و رعایت دستورات مصرف، می توانید حداکثر استفاده را از این موهبت طبیعی ببرید.

لطفاً از پیج اینستاگرام عطاری فندق دیدن کنید! 🌿

• در پیج اینستاگرام عطاری فندق، جدیدترین محصولات گیاهی، تخفیف‌های ویژه، خواص دارویی گیاهان و نکات سلامتی را دنبال کنید. برای دسترسی به طبیعی‌ترین و باکیفیت‌ترین محصولات، ما را دنبال کنید

👈روی متن بزن فالو کن (عطاری فندق)👉 (با ف.یلتر ش.کن وارد شوید)