کاکوتی (آنخ) معطر و تمیز

توضیحات

کاکوتی (آنخ) معطر و تمیز

گنجینه پنهان طب سنتی ایران – راهنمای جامع

معرفی و تاریخچه کاکوتی

• کاکوتی با نام علمی Ziziphora clinopodioides (از تیره نعناعیان) که در گویش محلی خراسان “آنخ” یا “آنوخ” نامیده می‌شود، یکی از گیاهان دارویی ارزشمند و بومی ایران است که قدمتی چندین ساله دارد. این گیاه در مناطق کوهستانی ایران به ویژه ارتفاعات خراسان شمالی (شهرستان بجنورد و جاجرم) می‌روید.

• تاریخچه استفاده دارویی از کاکوتی به تمدن‌های باستانی بازمی‌گردد. مصریان باستان از این گیاه برای مومیایی کردن استفاده می‌کردند. در دوران جنگ جهانی اول، سربازان از روغن کاکوتی به عنوان یک ضد میکروب قوی روی پوست استفاده می‌نمودند. حکیمان قدیمی نیز از کاکوتی برای درمان بیماری‌هایی مانند آشفتگی روحی، بی‌خوابی، یبوست، عفونت‌های کبدی، تشنج، تب برفکی، سرفه و سرماخوردگی بهره می‌بردند.

شناخت گیاه کاکوتی

• مشخصات ظاهری و botanical

• کاکوتی گیاهی چندساله با بوته‌های پرپشت است که ارتفاع آن بین 20 تا 50 سانتیمتر می‌رسد. دارای گل‌های بنفش رنگ و برگ‌های ریز و سبز است که عطر و طعم تندی شبیه به نعناع ولی با ویژگی‌های منحصر به فرد خود دارد.

نام‌های دیگر کاکوتی

• این گیاه در مناطق مختلف ایران با نام‌های متفاوتی شناخته می‌شود:

• – داغ نعناسی

• – پونه کوهی

• – پیدم کوهی

• – کاکاتو

• – **اشتو

• – کهلیک اوتی (به معنای علف کبک)

• – کلکوتی

طبع کاکوتی

• طبع گرم و خشک است. از این رو برای افراد سردمزاج بسیار مناسب بوده ولی برای افراد با مزاج گرم و خشک باید با احتیاط مصرف شود.

ترکیبات موثره علمی

• کاکوتی حاوی ترکیبات ارزشمند دارویی است که عبارتند از:

• – تیمول (Thymol) – دارای خواص ضدعفونی کننده قوی

• – پولگون (Pulegone) – مسئول اثرات ضد دردی

• – فلاونوئیدها – آنتی اکسیدان‌های قوی

• – تانن‌ها – ترکیبات قابض

• – استروئیدها – ترکیبات ضد التهاب

• – مواد معدنی شامل کلسیم، پتاسیم، منیزیم

ترکیبات فعال و اثرات دارویی کاکوتی

• | ترکیب فعال | اثر دارویی | کاربرد اصلی |

• | :————- | :————- | :————- |

• | تیمول | ضدعفونی کننده، ضد باکتری | عفونت‌های گوارشی و تنفسی |

• | پولگون | ضد درد، مشابه مورفین | تسکین دردهای مفصلی و عضلانی |

• | فلاونوئیدها | آنتی اکسیدان قوی | پیشگیری از سرطان، تقویت ایمنی |

• | تانن‌ها | قابض، ضد اسهال | درمان اسهال و مشکلات گوارشی |

خواص دارویی و موارد مصرف

• 1. خواص گوارشی

  کاکوتی تقویت کننده معده، بهبود دهنده هضم غذا، کاهش دل‌پیچه و نفخ شکم است. خاصیت ضد میکروبی قوی آن به ویژه بر علیه هلیکوباکتر پیلوری (عامل زخم معده) موثر است.

•  2. خواص تنفسی

  این گیاه خلط آور و ضد سرفه قوی است و برای درمان سرماخوردگی، آنفولانزا، برونشیت و سیاه سرفه بسیار مفید است.

• 3. اثرات ضد درد و ضد التهاب

  تحقیقات نشان داده‌اند که عصاره هیدروالکلی کاکوتی اثرات ضد دردی مشابه مورفین دارد و برای دردهای روماتیسمی، نرمی استخوان و سیاتیک بسیار مفید است.

•  4. خواص آنتی اکسیدانی و ضد توموری

  کاکوتی دارای پلی فنول‌ها و آنتی اکسیدان‌های قوی است که از تشکیل رادیکال‌های آزاد جلوگیری کرده و خاصیت ضد توموری دارد.

• 5. تاثیر بر دیابت

  مطالعات روی موش‌های دیابتی نشان داده که عصاره کاکوتی با اثر بر سلول‌های بتا پانکراس و افزایش ترشح انسولین موجب کاهش قند خون می‌شود.

• 6. سایر خواص

  –  قاعده آور – تنظیم قاعدگی نامنظم

  – تقویت قوای جنسی آقایان

  – درمان تب مالت

  – جلوگیری از خونریزی بینی

  – پاکسازی پوست

روش های مصرف و دستورالعمل های کاربردی

•  1. دمنوش کاکوتی

  طرز تهیه: یک قاشق غذاخوری از برگ‌های خشک شده کاکوتی را در یک قوری ریخته و یک لیوان آب جوش به آن اضافه کنید. اجازه دهید 3-5 دقیقه روی حرارت غیرمستقیم دم بکشد.

• موارد مصرف: پس از غذا برای بهبود هضم، برای سرماخوردگی و سرفه، کاهش قند خون

•  2. جوشانده کاکوتی

  طرز تهیه: 2-3 گرم گیاه خشک را در 150-200 سیسی آب جوشانده و 20 دقیقه دم کنید.

• موارد مصرف: تقویت قلب، بادشکن، خلط آور

•  3. عرق کاکوتی

  خواص: ضد عفونی کننده، درمان معده درد، نفخ شکم، تقویت دستگاه گوارش

• مقدار مصرف: نصف استکان پس از غذا

• 4. روغن کاکوتی

  موارد مصرف: پاکسازی پوست، روشن کردن پوست، دئودورانت طبیعی

• 5. مصرف غذایی

  از پودر برگ‌های خشک کاکوتی می‌توان به عنوان طعم دهنده در ماست، دوغ، پنیر و غذاها استفاده کرد.

ترکیبات تقویت کننده اثر کاکوتی

• برای уси effects effects effects effects اثرات درمانی کاکوتی می‌توان آن را با گیاهان زیر ترکیب کرد:

• – ترکیب با پونه: برای رقیق کردن خون، تقویت معده، ضد نفخ، بادشکن، ضد سرفه و حساسیت

• – ترکیب با عسل: برای سرماخوردگی و گلودرد

• – ترکیب با زنجبیل: برای تقویت خواص ضد درد و ضد التهاب

دستورالعمل های مصرف بر اساس بیمار

• | نوع بیماری | روش مصرف | مقدار و زمان مصرف |

• | :————- | :————- | :————- |

• | مشکلات گوارشی | دمنوش یا عرق کاکوتی | نصف استکان پس از هر غذا |

• | سرماخوردگی و سرفه | دمنوش کاکوتی با عسل | 3-4 فنجان در روز |

• | دردهای مفصلی | حمام یا کمپرس جوشانده | 100 گرم در لیتر آب، هفته‌ای 3 بار |

• | دیابت نوع 2 | دمنوش کاکوتی | 1 فنجان صبح و عصر |

• | استرس و بی‌خوابی | دمنوش کاکوتی با بابونه | 1 فنجان قبل از خواب |

نکات کلیدی و هشدارهای مهم

• موارد منع مصرف

• – بارداری: به دلیل خاصیت قاعده‌آوری، ممکن است موجب سقط جنین شود

• – فشار خون بالا: کاکوتی موجب افزایش فشار خون می‌شود

• – حساسیت به گیاهان خانواده نعناعیان

تداخلات دارویی

• کاکوتی ممکن است با داروهای زیر تداخل داشته باشد:

• – داروهای ضد انعقاد خون (مانند وارفارین) – خطر خونریزی را افزایش می‌دهد

• – داروهای ضد فشار خون – اثر آنها را کاهش می‌دهد

• – داروهای دیابت – ممکن است باعث کاهش بیش از حد قند خون شود

مقدار و مدت زمان مجاز مصرف

• – مقدار مجاز روزانه: حداکثر 3-4 فنجان دمنوش در روز

• – مدت زمان مصرف: پس از هر 6 روز مصرف پی در پی، یک روز فاصله انداخته و پس از هر سه هفته مصرف، یک هفته استراحت کنید

کشت، برداشت و تشخیص اصالت

• شرایط کشت و برداشت

• کاکوتی گیاهی کم توقع است که در خاک‌های رسی، شنی و سنگریزه‌ای رشد می‌کند. زمان کاشت در دو فصل آبان ماه و اوایل اسفند است. برداشت برای استفاده از اندام هوایی از نیمه فروردین و برای جمع‌آوری بذر از اول اردیبهشت آغاز می‌شود.

تشخیص عرقیات و گیاه اصل از تقلبی

• برای تشخیص عرق کاکوتی اصل از تقلبی به موارد زیر توجه کنید:

• 1. بو: عرق اصل باید بوی ملایم، طبیعی و یکنواخت شبیه گیاه کاکوتی داشته باشد

• 2. طعم: باید طعم گیاه را به خوبی منتقل کند بدون تلخی یا شیرینی غیرمعمول

• 3. رنگ: باید بی‌رنگ یا با رنگ بسیار ملایم باشد

• 4. رسوب: ممکن است کمی رسوب گیاهی طبیعی داشته باشد

• 5. کف کردن: هنگام تکان دادن، کف مختصر و کم با ماندگاری کوتاه ایجاد می‌کند

• گیاه خشک شده کاکوتی که در عطاری فندق ارائه می‌شود، با دستگاه سورت لیزری تمیز شده و عاری از سنگ، خاک و اجسام خارجی است.

شرایط نگهداری

• گیاه خشک شده را در ظروف دربسته شیشه‌ای یا فلزی، در جای خشک و خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید. عرق کاکوتی نیز پس از باز شدن در یخچال نگهداری شود.

نتیجه گیری

• کاکوتی (آنخ) به عنوان یک گیاه دارویی ارزشمند با تاریخچه کهن در طب سنتی ایران، دارای خواص درمانی گسترده‌ای است که از ضد عفونی کنندگی تا اثرات ضد دردی مشابه مورفین را شامل می‌شود. با این حال، توجه به طبع گرم و خشک، مقدار مجاز مصرف و تداخلات دارویی آن بسیار حائز اهمیت است.

• با خرید محصولی با کیفیت و عاری از ناخالصی (مانند محصولات سورت لیزری شده عطاری فندق) و رعایت دستورالعمل های مصرف، می‌توان از حداکثر خواص درمانی این گیاه بهره مند شد.

لطفاً از پیج اینستاگرام عطاری فندق دیدن کنید! 🌿

• در پیج اینستاگرام عطاری فندق، جدیدترین محصولات گیاهی، تخفیف‌های ویژه، خواص دارویی گیاهان و نکات سلامتی را دنبال کنید. برای دسترسی به طبیعی‌ترین و باکیفیت‌ترین محصولات، ما را دنبال کنید

👈روی متن بزن فالو کن (عطاری فندق)👉 (با ف.یلتر ش.کن وارد شوید)